چگونه از اضطراب کرونا رها شویم ؟
حجت‌الاسلام سرلک می‌گوید :
سختی و بلا در وجود ما ، کیسه‌های غرور و توسل به غیر خدا را خالی می‌کند .
انسان‌ها بعد از سختی‌ها به یک ظرفیت‌های بزرگ‌تری دست پیدا می‌کنند و به عظمت‌های وجودی می‌رسند .
به گزارش مشرق، شیوع ویروس کرونا در کشور موجب ایجاد نگرانی و اضطراب فراوان برای مردم شد .
انتشار اخبار و اطلاعات ضد و نقیض در فضای مجازی هم موجب افزایش این تحیر و سرگردانی‌ها شد ؛ اتفاقی که مردم را در پی یافتن یک راه برای رسیدن به آرامش سوق داد .
در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی سرلک ، استاد حوزه و دانشگاه تلاش کردیم توصیه‌هایی برای رسیدن به این آرامش داشته‌ باشیم .
ابتدا فیلمی از پاسخ‌های حجت‌الاسلام سرلک را اینجا ببینید :
    بیشتر بخوانید :   
انسان‌ها در پی وقوع یک خطر به دنبال دوری از آن هستند .
امروز مردم کشور و حتی جهان دچار یک تحیر و سرگردانی در پی شیوع ویروس کرونا هستند .
دلیل این تحیر چیست ؟
 دوران حاضر ، عصر حیرت و سرگردانی است و دلیل آن نیز گسترش وسایل ارتباط جمعی و از سوی دیگر به وجود آمدن منابع و مراجع مختلف اخبار و اظهارنظرهاست که موجب شده یکی از بحران‌های بشر امروزی ، حیرت و سرگردانی باشد که در پی آن ناآرامی را در انسان‌ها ایجاد می‌کند .
امروز بعد از گسترش ویروس کرونا نیز جلوه دیگری از سرگردانی ایجاد شده است ؛ زیرا انسان‌ها در پی وقوع یک خطر به دنبال دوری از آن هستند .
در این صورت، زمانی که افراد غیرموثق شروع به اظهارنظر می‌کنند و اطلاعات گمانی در جامعه منتشر می‌شود .
 آتش سردرگمی را شعله‌ورتر می‌کند .
برای خروج از این تحیر و سرگردانی چه باید کرد ؟
 یکی از بهترین راه‌ها برای نجات از این تحیر و سرگردانی آن است که انسان از دامن زدن به شایعات و اطلاعات غیرموثق پرهیز کند .
امروز با توسعه فضای مجازی ، هر انسانی خود را یک رسانه می‌داند ، بنابراین نیاز است با یک پالایش ابتدایی حرف‌ها و گزاره‌های مطرح شده در این فضا را سبک و سنگین کنیم و از بازنشر اطلاعاتی که فاقد پایه علمی هستند ، خودداری کنیم .
در قرآن کریم این آیه شریف آمده است :
« وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ ؛ از آنچه به آن آگاهی نداری ، پیروی مکن »
این نکته باید دستورالعمل زندگی ما باشد .
در روایت داریم نه تنها آنچه را که نمی‌دانیم ؛ نباید بگوییم ، بلکه آنچه را که می‌دانیم نیز نباید تماماً بیان کنیم و انسان جز بر یقینیات خود نباید اظهار نظری داشته باشد .
بنابراین در شرایط امروزی نباید اظهار نظری جز در صورت یقین کامل داشته باشیم و نباید اظهار نظری را هم جز با یقین کامل از درستی آن، بپذیریم .
دومین راهکار آن است که از دیگران در برابر اظهارنظرهایشان دلیل بخواهیم ؛ یعنی زمانی که فردی اظهارنظری می‌کند و یا راه حلی ظنی و گمانی مطرح می‌کند ، باید از او دلیل مطالبه کنیم و یا منبع حرف‌هایش را بپرسیم .
بنابراین در مواجهه با گفته‌ها و اظهارنظرهای فراوان موجود در شرایط کنونی در فضای مجازی دو راهکار برای ما وجود دارد تا بتوانیم به آرامش روانی دست پیدا کنیم .
اول آن که اطلاعات خود را جز از منابع مطمئن دریافت نکنیم و دوم نیز اگر دیگران اظهارنظری داشتند ، دلیل و منبع را از آنها مطالبه کنیم .
برای آرامش قلبی و روانی نیز نباید خداوند را از معادلات زندگی حذف کنیم .
یعنی در روند زندگی متافیزیک ، معنویت و اعتقاد به قدرت لایزال الا هی را نباید فراموش کنیم .
به این ترتیب، دچار حیرت و ضعف خواهیم شد .
در قرآن کریم داریم :
« أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ »
ذکر خداوند به معنای مشاهده کردن دست توانمند خدا در وسط تمام ناتوانمندی‌هاست ؛ یعنی انسان ببیند و بداند که خداوند همچنان و همیشه همه‌کاره و مسبب فی‌الوجود است . اعتماد ، تکیه و استمداد از خداوند متعال سبب می‌شود که انسان آشفتگی، حیرت‌زدگی و این حالت « چه کنم ، چه کنم » خود را از دست بدهد .
 سحرگاه بهترین زمان برای مناجات با خداوند است .
برای یاد کردن خداوند شاید بهترین ظرف زمانی ماه رجب و شعبان باشد .
این روزها نیز مردم خانه‌نشین هستند .
این تلاقی زمانی اتفاقات برای رسیدن به این آرامش چه مزایایی دارد ؟
سفره دل انسان حقیقی همواره پیش خداوند باز و همیشه دست نیازش به سمت خداوند دراز و گردنش در برابر قدرت لایتناهی خداوند کج است ؛ منتها این دلدادگی و بندگی در ظرف‌های زمانی مانند ماه رجب ، شعبان و رمضان به اوج خود می‌رسد .
انسان هیچ‌گاه نباید سیر و سفر به سمت خداوند متعال را فراموش کند که مبدا این سیر و سلوک از ماه‌های رجب ، شعبان و رمضان آغاز می‌شود .
زمانی که به مفاتیح‌الجنان نیز مراجعه کنیم ، مشاهده می‌کنیم که اعمال عبادی از ماه رجب آغاز می‌شود ؛ یعنی این ماه آغاز فصل بندگی انسان است .
همانطور که کشاورزان سال زراعی ، دانشجویان و دانش‌آموزان سال تحصیلی و یا تجار یک سال مالی دارند ، عباد و سالکان نیز یک فصل بندگی و نیایش دارند که از ماه رجب آغاز می‌شود .
بهترین کارها در این ماه ، استفاده از قرآن صاعد است .
خداوند برای هدایت ما ، قرآن را فرستاده است .
انسانی که قلب خود را در معرض انوار و آیات الهی قرار دهد ، قلبش نورانی شده و به صحبت با خداوند علاقه‌مند خواهد شد که باید از طریق مناجات و دعا یا همان قرآن صاعد این کار را انجام دهد .
برخی از دعاهای ماه رجب از سوی امام زمان (عج) به ما رسیده است .
توصیه می‌کنم که مردم با مضامین دعاها آشنا شوند .
یعنی شاید نیاز نباشد انسان چند صفحه دعا و مناجات بخواند ، بلکه باید بداند در قالب یک دعا چه مطالبی را به خداوند عرض می‌کند .
بهترین دستورالعمل برای رسیدن به آرامش ، انس با مضامین مناجات سفارش شده در ماه رجب ، شعبان و اوج آن‌ها در ماه رمضان است که مناجات ابوحمزه ثمالی ، دعای افتتاح و غیره خوانده می‌شود .
بنابراین بهترین دستورالعمل برای رهایی از تحیر و سرگردانی در این دوران ، مناجات است که البته در تمام زمان‌ها می‌توان با خداوند مناجات داشت ، اما بهترین ظرف زمانی برای آن سحر است که افراد اگر قبل از اذان صبح بیدار شوند و از این شب‌نشینی‌های غیرضرور پرهیز کنند ، می‌توانند از آن بهره ببرند .
آیت‌الله حسن زاده آملی می‌فرمود :
هرکس سحر ندارد از چیزی خبر ندارد .
بنابراین باید از اوقات سحر در این ایام خانه‌نشینی به‌خوبی استفاده کنیم .
غربی‌ها شیرینی و حلاوت دعا و مناجات را نچشیده‌اند .
رسانه‌های غربی و برخی از افراد داخلی این روزها تلاش دارند توسل به اهل بیت (ع) و توصیه‌های دینی مانند پرداختن به دعا و مناجات را زیرسوال ببرند .
دلیل رفتار این‌ها چیست ؟
مردم در مواجهه با این شبهه‌افکنی‌ها ، دروغ پراکنی‌ها و توطئه‌های رسانه‌های غربی باید به دو نکته توجه کنند ؛ اول آن‌که وقتی فردی حلاوت ، شیرینی و لذت این قضایا را نچشیده است ، طبیعتاً نمی‌تواند با این فضاها یاری و همدلی داشته باشد .
علامه جعفری می‌فرمود :
افرادی که انکار معنویت می‌کنند رابطه انسان با خداوند را به وسیله این دعاها درک نمی‌کنند ،‌ اما زمانی که به یک انسان نورانی و معنوی می‌رسند ، برابر او تواضع می‌کنند .
نمونه واضح آن در ملاقات ادوارد شواردنادزه ، وزیر خارجه وقت شوروی با امام خمینی (ره) بود که در این جلسه بنا داشت پاسخ گورباچف به امام خمینی (ره) را برساند .
 او در این جلسه به حدی محو عظمت امام خمینی (ره) شد که بارها صدایش را صاف می‌کرد و ارتعاش صدا داشت و رنگش نیز پریده بود که حتی بعد از بازگشت به کشورش ، نامه‌ای برای عذرخواهی نوشت که من مهمان مودبی برای این مرد معنوی نبودم .
افرادی که مخالفت‌هایی می‌کنند اگر در این موقعیت‌ها قرار گیرند ، اعتماد خواهند کرد ؛ به طوری که طراح کشتی تایتانیک گفته بود این کشتی را خدا هم نمی‌تواند غرق کند ، اما زمانی که به کوه یخ خورد در آن لحظات پایانی ، غرق مناجات و ارتباط با خداوند شده بود .
دومین نکته نیز ناشی از خباثت این افراد است .
باید بدانیم جنگ جریان نور و ظلمت در طول تاریخ وجود داشته و جریان ظلمت همواره تلاش کرده که موازنه قدرت را به سمت خود تغییر دهد .
تقابل علم و دین یکی از این عرصه‌هاست .
افراد معتقد به علم تجربی در تلاش هستند تا رقیب خود یعنی افراد معتقد به دین و متافیزیک را از گردونه خارج کنند ؛ منتها این افراد در خصوص اسلام اشتباه می‌کنند و باید بدانند اگر در زمان رنسانس توانستند اعتقادات افراد را محکوم کنند و به موفقیت برسند ، در برابر دین تحریف شده به پیروزی رسیدند ، اما دین اسلام سرشار از عقلانیت و حکمت است . شاید این‌ها بتوانند در دل برخی از افراد تردید ایجاد کنند و آسیب‌هایی را به وجود آورند اما نمی‌توانند به آن هدف غایی خود دست پیدا کنند و ان‌شاءالله غلبه حق ، اتفاق خواهد افتاد .
باید بدانیم که دین بنا ندارد نظام طبیعی جهان و رابطه علت و معلولی را تغییر دهد ، بلکه فهم درستی از این رابطه به ما خواهد داد و نشان می‌دهد که یک علت‌العللی در کار است و اعتماد به آن ، آرامش  را به انسان هدیه خواهد داد و رنج‌های انسان را کاهش خواهد داد .
این به معنای آن نیست که برای شکستگی دست دعایی خوانده شود یا برای از بین رفتن این ویروس ، دعایی خوانده شود بلکه دین ، ق��رت روحی به انسان خواهد داد که امروز از لحاظ علم تجربی نیز ثابت شده است ، اگر انسان از قدرت روحی بالاتری برخوردار باشد ، توان و مقاومتش در برابر بیماری‌ افزایش پیدا خواهد کرد .
بسیاری از پیامبران و ائمه اطهار (ع) بر اساس بیماری یا مسمومیت از دنیا رفتند ، اما در اوج ضرباتی که بر پیکر آنها وارد شد ، سرود بندگی سر دادند و راضی به رضای خداوند بودند و با شادی از این دنیا رفتند .
در تاریخ داریم ، امام حسین (ع) هرچه به زمان شهادت نزدیک‌تر می‌شدند ، چهره‌شان برافروخته‌تر می‌شد ؛ یعنی بزرگ‌ترین رنج‌ها و قصه‌ها هم نمی‌تواند انسان مومن و مقرب را آشفته کند ، به همین خاطر حضرت زینب (س) نیز در پایان واقعه عاشورا فرمودند « ما رایت الا جمیلا » و این نگاه از رهگذر باورهای دینی حاصل می‌شود .
افرادی که از این نگاه دینی برخوردار نیستند بر اثر کوچک‌ترین مشکلاتی به هم می‌ریزند و کم می‌آورند و حتی شروع به کفر گفتن می‌کنند .
انسانی که به اسلام حقیقی و به تعبیر امام خمینی (ره) اسلام ناب محمدی معتقد است در دل مشکلات ، فراغت ، راحتی و گشایش روحی خواهد داشت و این روحیه بالا کمک می‌کند که در برابر مشکلات و بیماری توان دفاعش بیشتر شود .
تلاش رسانه‌های بیگانه ممکن است عده‌ای را که از ایمان ضعیف‌تری برخوردار باشند ، از میدان به در کند ؛ زیرا
هر میزان شرایط سخت‌تر شود ، به تعبیر مولوی ، افراد سست‌عنصر میدان را ترک می‌کنند اما افرادی که می‌مانند به قله‌های بلندتری دست پیدا می‌کنند .
زمانی که گره‌ها بسیار کور می‌شود ، زمان باز شدن‌شان است .
همانطور که اشاره داشتید این فشارهای رسانه‌ای افرادی را از میدان به در می‌کند و آنان از رحمت الهی ناامید می‌شوند .
چه توصیه‌ای به این افراد دارید ؟
در روایت داریم زمانی که گره‌ها بسیار کور می‌شود ، زمان باز شدن‌شان است و یا به تعبیر دیگر ، زمانی که یک مسیر سربالایی ، به تیزتر شدنش اضافه می‌شود زمان سرازیر شدن آن فرا رسیده است .
به همین خاطر در دین اسلام به صبر ، شکیبایی و مقاومت سفارش بسیار شده است که صبر همواره میوه شیرین ظفر و پیروزی را حاصل می‌کند .
بنابراین در شرایط فعلی زمان خسته شدن نیست و هر فردی به هر دلیلی که ناامید از رحمت خداوند شده است ، باید بداند ما راه طولانی را طی کرده‌ایم و اگر از این گردنه عبور کنیم به دشت زیبایی به نام آرامش دست پیدا خواهیم کرد .
بنابراین اگر امروز خسته شویم ، تمام رنج‌ها و تلاش‌های گذشته خود را زایل کرده‌ایم .
انسانی که می‌بازد و خسته می‌شود تنها دو راه دارد ؛ یکی اینکه ناامید شود و به در و دیوار بد و بیراه بگوید که به ضرر افراد است .
به لحاظ عقلی نیز فردی که داد و بیداد می‌کند ، مصیبت خود را بیشتر کرده است .  
راه دیگر آن است که بگوییم اگر این حرف‌ها صحیح باشد و اعتماد کنم ، ضرری نکرده‌ام لذا بهتر است خونسردی خود را حفظ کنم و ارتباط خود را با خداوند قوی‌تر سازم که در بدترین حالت به همان حالت قبل که نزدیک به دره بودم ، رسیده‌ام .
فردی به من گلایه می‌کرد که شما مذهبی‌ها در قبال هر مشکلی که برایتان ایجاد می‌شود ، یک عبارت « ان‌شاءالله خیر است » می‌گویید و آرام هستید .
پاسخ دادم این یک عبارت نیست ؛ بلکه دیدگاه است .
شمایی که این عبارت را نمی‌گویید چه می‌گویید ؟
غیر از این است که فحش و بد و بیراه می‌گویید ؟
آن عمل بهتر است و یا گفتن این عبارت ؟
روشن است که اگر انسان در اوج ناامیدی احساس کند ممکن است راه‌حلی وجود داشته باشد ، حرکت خواهد کرد و امیدوار خواهد ماند .
امام رضا (ع) در روایتی می‌فرمایند این سخنانی که ما می‌گوییم یا راست است یا دروغ ؛ اگر راست باشد افرادی که عمل کردند به نتیجه می‌رسند ، اما اگر حتی این حرف‌ها دروغ باشد ، افرادی که عمل کرده‌اند ، ضرری نکرده‌اند .
به طور مثال نماز خواندن یا فرد را به بهشت می‌برد یا نمی‌برد . بنابراین افرادی که نماز خواندند و بهشت رفته‌اند که خوش به حالشان اما اگر افرادی نماز خواندند و به بهشت نرفتند ، این نماز به آن‌ها آرامش داده است. بنابراین ضرری نکرده‌اند .
فرصت‌هایی که در سختی‌ها حاصل می‌شود .
در قرآن کریم داریم: «ا ِنّ مَعَ العُسْرِ یسْراً ، همانا همراه هر سختی ، گشایش است »
رهبر انقلاب هم در پیام نوروزی‌شان به این آیه اشاره کردند . در شیوع بیماری کرونا که بلا و سختی‌های فراوانی برای کشور ایجاد شده است ، چه گشایش‌هایی وجود دارد و چگونه حاصل خواهد شد ؟
خداوند در این آیه می‌فرماید همراه هر سختی ، گشایش و راحتی‌هایی وجود دارد .
شهید حاج قاسم سلیمانی می‌گفت :
وسط سختی‌ها ، فرصتی وجود دارد که وسط فرصت‌ها نیست ؛ یعنی سختی‌ها کمک می‌کند انسان‌ها بزرگ و توانمند شوند .
نقل شده ، فردی ملاحظه کرد پروانه‌ای برای خارج شدن از پیله سختی بسیاری می‌کشد.
از روی دلسوزی پیله را پاره کرد و پروانه بیرون افتاد ، اما هیچ‌گاه نتوانست پرواز کند .
علت را جویا شد .
به او گفتند این پروانه بر اثر آن رنجی که برای خروج از پیله متحمل می‌شود ، بال‌هایش قوی خواهد شد که در این صورت می‌تواند پرواز کند .
تو این رنج را از او گرفتی ، اما در عوض او را یک عمر زمین‌گیر کردی و لذت تماشای گل‌ها را از او سلب کردی .
علامه طباطبایی در تفسیر این آیات آورده است ، به همراه هر سختی ۳ گشایش وجود دارد ؛ منتها باید چشم دیدن آن را داشته باشیم ؛ یعنی « چشم دل باز کن که جان بینی » .
اول آن‌که می‌توانست بدتر از این باشد ، اما نشده است .
این حرف درستی است که در هر سختی بنگریم می‌توانست بدترش برای ما اتفاق بیفتد .
دوم اینکه سختی و بلا در وجود ما ، کیسه‌های غرور و توسل به غیر خدا را خالی می‌کند .
مولوی می‌گوید :
« در بلا هم می‌چشم لذات او/ مات اویم مات اویم مات او » و این همان اِنّ مَعَ العُسْرِ یسْراً است که باید بگردیم تا آن را پیدا کنیم .
سومین نکته گشایشی است که به واسطه توان انسان به دست می‌آید .
انسان‌ها بعد از سختی‌ها به یک ظرفیت‌های بزرگ‌تری دست پیدا می‌کنند و به عظمت‌های وجودی می‌رسند .
به همین خاطر امام سجاد (ع) به خداوند می‌فرماید :
شکر من را در بلاها بیشتر از گشایش‌ها قرار بده ؛ یعنی من بیشتر وامدار و قدردان لحظاتی هستم که به تعبیری تلخ‌تر بود ، اما در ذات شیرین بوده .
در آن شعر معروف داریم .
« اگر با دیگرانش بود میلی ، چرا جام مرا بشکست لیلی » البته این دیدگاه نصیب هرکسی نمی‌شود که حافظ در این خصوص می‌گوید :
گرچه می‌گفت که زارت بکشم می‌دیدم .
که نهانش نظری با من دلسوخته بود .
کفر زلفش ره دین می‌زد و آن سنگین دل .
در پی‌اش مشعلی از چهره برافروخته بود .
کسی که در بلا به شکر می‌رسد ، درجات بسیار بالایی را نصیب خود می‌کند و آنجا اوج بندگی است .
امیدوارم ریشه این ویروس منحوس که شیوعش بسیاری از خانواده‌ها را دچار مشکل و برخی را نیز داغدار کرد ، کنده شود ، اما باید بدانیم در کنار شیوع این ویروس  زیبایی‌هایی جلوه کرد .
من در روزهای گذشته برای عرض خداقوت به کادر درمانی به بیمارستان فیروزگر رفتم که به آن‌ها عرض کردم این ویروس سختی‌های بسیاری برای مردم کشور ایجاد کرد ، اما یکی از جلوه‌های زیبایش درخشش کادر درمانی کشور بود و عظمت وجودی آنان را به مردم نشان داد
 قطعات پازل کشور ما دانه دانه در حال تکمیل شدن است . اگر در حادثه آتش‌سوزی پلاسکو ، آتش‌نشان‌ها خوش درخشیدند و مردم پی به عظمت روحی و وجودی آن‌ها بردند ، در ماجرای شیوع ویروس کرونا نیز کادر درمانی کشور درخشید و از این جهت کشور گویی در حال بالغ و آماده شدن برای یک اتفاق بزرگ است .
منبع : فارس