گفتار درماني يا آسيب شناسي گفتار و زبان حرفه اي است كه به ارزيابي ، تشخيص و درمان اختلالات گفتار و زبان مي پردازد .

رشته هاي مرتبط با گفتار درماني :

شامل رشته هاي تخصصي گوش و حلق و بيني ، مغز و اعصاب ، ارتودنسي ، روانپزشكي ، روانشناسي ، متخصص اطفال ، جراحي اطفال ، شنوايي شناسي ، كار درماني و فيزيوتراپي مي باشد .

تقسيم بندي اختلالات گفتار و زبان :

1-اختلالات گفتاري ( Speed Disorders )

هر گونه اشكال در توليد و تلفظ حروف و صداها مي باشد . افراد مبتلا به اختلالات توليدي گفتاري غير قابل فهم دا��ند . بطوريكه يك صدا را جانشين ، حذف و يا به صورت خراب توليد مي كنند . مانند : تتاب       بجاي  كتاب       ،        ايب             بجاي              سيب

اختلال توليدي مي تواند منشاً عضوي ساختماني و يا محيطي داشته باشد .

هر گونه اختلالي كه سبب شود گفتار حالت روان و سليس خود را از دست بدهد كه شامل زير مي شود :

الف : نا رواني طبيعي گفتار ( N.N.F )

اختلالات رواني گفتار در سنين خردسالي ( 5/2 تا 6 ماهگي ) . البته تا زماني كه كودك از مشكل گفتاري خود آگاه نباشد . گفتار درماني اين بيماران را از طريق ارائه مشاورات لازم به خانواده مي باشد و در مواقع لازم انجام درمان غير مستقيم براي كاهش دادن علائم جهت پيشگيري از شدت يافتن آن مي باشد .

ب : لکنت ( Stuttering )

هر گونه گير ، مكث ، قفل ، كشيده گويي و تكرار در گفتار . درمان اين بيماران شامل آموزش نحوه صحيح تنفس و تنظيم آن با گفتار و استفاده از تكنيك هاي خاص جهت سليس و روان صحبت كردن و نيز تن آرامي ( Relaxation ) مي باشد .

پ : تندگويي ( Cluttering )

سرعت گفتاري افراد مبتلا بيش از حد طبيعي است و گفتار نامفهومي دارند .

مشكلاتي كه حنجره يا تارهاي صوتي را درگير مي كند و بر پارامترهاي بلندي ، فركانس ، كيفيت و انعطاف پذيري صوت تأثير مي گذارد . از جمله بيماري هاي اين گروه عبارتند از :

الف : گرفتگي صدا ( Hoarsness )

ب : صداي نفس آلود ( Breathy Voice )

پ : صدايي با فركانس زير غير طبيعي بعد از بلوغ (  Mutational Falsetto)

ت : بي صدايي ( Aphonia )

ث : يكنواختي گفتار ( Monotonation )

ج : شكست فركانس ( Pitch Break )

چ : فلج تارهاي صوتي كه مي تواند يك طرفه يا دو طرفه باشد .

گفتار درماني در اختلالات صوت در بعضي موارد مي تواند با رفع كامل عارضه نياز به جراحي را از بين ببرد و يا پس از عمل جراحي جهت آماده سازي بيمار براي صحبت كردن و باز گرداندن صوت عادي به او ، انجام شود . درمان بيماران مبتلا به اختلالات صوت با همكاري متخصص گوش و حلق و بيني صورت مي گيرد .

 

 

تشديد صداهاي خام حاصل از تارهاي صوتي در حفرات بيني ، دهان و سينوس هاي پارانيزال صورت مي گيرد كه هر گونه اشكال در اين حفرات يا عملكرد باعث اين اختلالات مي شود . از مهمترين علل اين اختلالات ، شكاف كام و لب ، شكاف زير مخاطي و بي كفايتي دريچه Velopharyngeal مي باشد .

2-اختلالات زباني ( Language Disorders )

كودكاني كه در طي دوره رشدي خود سخن گفتن را به موقع آغاز نمي كنند و يا مهارتهاي گفتاري و زباني آن ها در سطحي پايين تر از سن آنهاست . دچار تأخير در رشد گفتار و زبان هستند . مثلاً كودك پنج ساله اي كه فقط از جملات تك كلمه اي يا دو كلمه اي محدود استفاده مي كند تكلم او در سطح يك كودك دو ساله است و دچار تأخير در گفتار مي باشد  اين تأخير به دلايل مشكلات ذهني شنوايي محيطي و غيره مي دهد . كودكان مبتلا به عقب ماندگي ، اوتيسم و ... در اين گروه قرار مي گيرند .

اين گروه از مراجعين بيماراني هستند كه در اثر سكته مغزي و تصادف يا ضربه هاي مغزي گفتار خود را از دست مي دهند . توانبخشي اين بيماران هر چند ممكن است منجر به بازگشت كامل توانايي هاي بيمار نشود . ولي با هدايت فرايند بهبود عصبي به وي كمك مي كند تا با استفاده صحيح و اصولي از توانمندي هاي باقيمانده حداكثر استفاده را ببرد و از استقلال نسبي برخوردار شود .

كم شنوايي كه در تمام جنبه هاي گفتار و زبان از قبيل تلفظ واژگان جمله بندي و گرامر دچار مشكل هستند . درمان اختلالات گفتاري و زباني اين كودكان پس از طي مراحل تربيت شنيداري توسط شنوايي شناس به عهده گفتار درمانگر است . در درمان اين بيماران گاهي نياز به كاشت حلزون است كه همكاري پزشك ENT و شنوايي شناس و گفتار درمانگر را مي طلبد .

اين كودكان به دليل ضايعات مغزي داراي مشكلات متعددي هستند كه درمان اختلالات گفتار و زبان آن ها به عهده گفتار درمانگر است .

يكي از اختلالات ويژه يادگيري است كه در سال هاي اول دبستان خود را نشان مي دهد . اين كودكان ممكن است در شناخت و تطابق حروف و كلمات خواندن و هجي كردن كلمات نوشته شد و يا در املا نوشتن و درك و يادگيري رياضيات دچار مشكل باشند .

هم اكنون در مركز مشاوره ناصح

درمان كليه اختلالات گفتاري – ذهني – رفتاري – لكنت زبان – اشكالات تلفظي – فلج مغزي – گرفتگي صدا – سكته مغزي – عقب ماندگي ذهني – كم شنوايي – اتيسم – شكاف كام – اختلال خواندن و نوشتن و انجام تست ABR صورت مي گيرد .